38 lat temu, 28 maja 1981 roku zmarł kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia, wybitny mąż stanu. Ponad 30 lat kierował Kościołem katolickim w Polsce. Z jego inicjatywy w 1965 roku episkopat wystosował orędzie do biskupów niemieckich, zawierające przebaczenie i prośbę o pojednanie obu narodów.
Pośmiertnie, w 1994 roku, został uhonorowany Orderem Orła Białego. Trwa proces beatyfikacyjny Prymasa.
W okresie komunistycznych represji kardynał Wyszyński skierował do władz memoriał, w którym mówił, że Kościół i społeczeństwo w Polsce nie mogą zgodzić się na dalsze ustępstwa. W dokumencie znalazły się słynne słowa: „Non possumus. Rzeczy Bożych na ołtarzach cesarza składać nie wolno”.
Wskutek tego Prymas został aresztowany i trzy lata przebywał w odosobnieniu. Opracował wówczas program odnowy życia religijnego, zawarty w Jasnogórskich Ślubach Narodu. W latach 60. uczestniczył w pracach Soboru Watykańskiego II.
Prymas Stefan Wyszyński był głównym organizatorem obchodów Millenium Chrztu Polski w 1966 roku. 17 kwietnia w katedrze poznańskiej podkreślił doniosłość jubileuszu.
Podczas obchodów Millenium Chrztu Polski kardynał Stefan Wyszyński podkreślał doniosłą rolę Kościoła.
Komunistyczne władze nie zgodziły się, aby papież Paweł VI i zagraniczni biskupi przybyli do Polski na uroczystości Milenium Chrztu. Utrudniały też wszelkimi sposobami uczestnictwo wiernych w tych obchodach. Mimo to, 3 maja 1966 roku w Częstochowie tysiące rodaków pod przewodnictwem prymasa Stefana Wyszyńskiego, jako legata papieskiego, odnowiły Śluby Jasnogórskie.
W 1978 roku, gdy Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przyjął imię Jan Paweł II, kardynał Wyszyński odebrał to jako otwarcie nowego okresu dla Kościoła powszechnego i szansę dla Polaków. Mówił o tym w wywiadzie dla Radia Watykańskiego.
W latach 1980-1981 prymas Wyszyński pośredniczył w rozmowach między władzami PRL a „Solidarnością”. Przed zakończeniem strajku na Wybrzeżu, 28 sierpnia 1980 roku wygłosił na Jasnej Górze swoje ostatnie orędzie do narodu.
Na początku 1981 roku w kraju doszło do kolejnych napięć politycznych. Zaognił się spór między władzami i działającą od kilku miesięcy „Solidarnością”. W związku z tym Prymas Polski spotkał się z premierem Wojciechem Jaruzelskim. Kardynał Wyszyński uspokajał nastroje i obawiając się rozwiązań siłowych, przekonywał, by nie wymuszać strajkami gwałtownych zmian.
Kardynał Stefan Wyszyński zmarł na chorobę nowotworową 28 maja 1981 roku. Jego pogrzeb stał się wielkim wydarzeniem patriotycznym i manifestacją poparcia głoszonych przez niego idei. Na uroczystości na placu Zwycięstwa w Warszawie, którym przewodniczył watykański sekretarz stanu kardynał Agostino Casaroli, przybyło kilkaset tysięcy ludzi.
Historyk profesor Jerzy Eisler zwrócił uwagę na znaczący moment podczas pogrzebu prymasa Wyszyńskiego, kiedy trumna niesiona do katedry znalazła się w otoczeniu robotników, hutników i ludzi „Solidarności”, rozległ się spontaniczny śpiew „My chcemy Boga”’.
Prymas Stefan Wyszyński pozostawił po sobie duchowy testament, w którym wybaczał wszystkim ludziom, także tym, którzy go atakowali i więzili.
Został pochowany w archikatedrze świętego Jana w Warszawie. Od 1989 roku trwa jego proces beatyfikacyjny. W grudniu 2017 roku papież Franciszek podpisał dekret o heroiczności cnót kardynała. Prymasowi Tysiąclecia przysługuje odtąd tytuł „Czcigodnego Sługi Bożego”. 29 listopada 2018 roku konsylium lekarskie Kongregacji do spraw Świętych zatwierdziło cud za wstawiennictwem kardynała Wyszyńskiego. Teraz cud ten musi zatwierdzić komisja teologów oraz komisja kardynałów i biskupów. Potem papież będzie mógł wydać oficjalny dekret o cudownym uzdrowieniu za wstawiennictwem Sługi Bożego, a to otworzy drogę do beatyfikacji.
IAR
