Sześćdziesiąt dziewięć lat temu – 30 czerwca 1948 roku – w Osielcu pod Jordanowem został aresztowany przez bezpiekę Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” – legendarny dowódca Armii Krajowej, „Żołnierz Wyklęty”, skazany w pokazowym procesie na karę śmierci. Był majorem, w 2016 roku pośmiertnie awansowanym najpierw do stopnia podpułkownika, potem – pułkownika.
Brał udział w kampanii wrześniowej, później przystąpił do konspiracji – dowodził 5. Wileńskią Brygadą Armii Krajowej. Po wojnie działał w podziemiu antykomunistycznym, walcząc na Pomorzu z oddziałami Armii Czerwonej, Ludowego Wojska Polskiego, Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa.
Wiosną 1947 roku zaprzestał walki zbrojnej, rok później został aresztowany. Ówczesna propaganda przedstawiała go jako wyjątkowo niebezpiecznego wroga władzy ludowej.
 

 
Proces byłych członków Okręgu Wileńskiego AK, w którym oskarżony był między innymi Zygmunt Szendzielarz, rozpoczął się 23 października 1950 roku. „Łupaszka” pytany o poszczególne fakty, potwierdzał je, nie zaprzeczając swojemu udziałowi w podziemiu antykomunistycznym.
 

 
Wszyscy, oprócz kobiet, zostali skazani 2 listopada 1950 roku na wielokrotną karę śmierci. „Łupaszka” – osiemnastokrotnie. Wyrok wykonano 8 lutego 1951 roku strzałem w tył głowy. Wyjście Zygmunta Szendzielarza z celi śmierci wspominał po latach Mieczysław Chojnacki, pseudonim „Młodzik”.
 

 
Przez kilkadziesiąt lat komuniści ukrywali miejsce pochówku zamordowanych przez bezpiekę. Dopiero w 2013 roku zostały odnalezione szczątki „Łupaszki” w kwaterze „Na Łączce” na warszawskich Powązkach. Szczątki były ukryte w dole, nad którym później poprowadzono drogę.
Wyroki ciążące na Zygmuncie Szendzielarzu zostały uchylone w 1993 roku. 30 czerwca 2008 roku odbył się jego symboliczny pogrzeb na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, a w kwietniu 2016 roku szczątki „Łupaszki” – podczas uroczystego państwowego pogrzebu – zostały uroczyście złożone w rodzinnej mogile.
IAR